Về giải pháp cho vấn đề Sahrawi Cộng_hòa_Dân_chủ_Ả_Rập_Xarauy

Năm 1991, Liên Hiệp Quốc đưa ra Nghị quyết số 690, vạch kế hoạch tổ chức trưng cầu dân ý để nhân dân Tây Sahrawi tự quyết định: độc lập hay sáp nhập vào Maroc. Nhưng hơn 10 năm nay, giải pháp này không thực hiện được do MarocMặt trận Polisario bất đồng về thành phần cử tri và thể thức trưng cầu dân ý.

Tháng 7 năm 2002, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc đưa ra một số giải pháp:

  • Giải pháp Con đường thứ ba, theo đó Sahrawi sẽ được hưởng quyền tự trị, nhưng vẫn nằm trong Maroc.
  • Giải pháp chia lãnh thổ Sahrawi giữa Maroc và Polisario.
  • Trường hợp những giải pháp trên không được chấp nhận, Liên Hiệp Quốc cảnh báo sẽ rút hoàn toàn sự tham gia của mình khỏi giải pháp Sahrawi

Ngày 31 tháng 7 năm 2003, Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc đã thông qua Nghị quyết 1495 kêu gọi Maroc và Polisario thực hiện kế hoạch hoà bình cho Sahrawi do James Baker, Đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc về Sahrawi soạn thảo và chỉnh sửa, thực chất dung hoà giải pháp Con đường thứ ba (Maroc ủng hộ) và việc tổ chức trưng cầu dân ý (Polisario ủng hộ) với nội dung chính là thành lập một chính quyền tạm thời quản lý vùng này với một số quyền hạn chế (nắm hành chính địa phương, thuế, an ninh nội bộ) còn các quyền chủ quyền (ngoại giao, an ninh quốc gia, quốc phòng, nội vụ) do Maroc nắm với mục tiêu xây dựng quy chế vĩnh viễn cho Cộng hòa Ả Rập Sahrawi Dân chủ bằng trưng cầu dân ý sau 5 năm. Kế hoạch này được Mặt trận Polisario, Algérie, Anh, Tây Ban Nha ủng hộ, nhưng bị Maroc, Pháp phản đối. Hoa Kỳ giữ thái độ trung lập, thực tế ủng hộ Maroc.

Cộng hòa Ả Rập Sahrawi Dân chủ (SADR) hiện đang gặp nhiều khó khăn: Hiện nay nước này chỉ kiểm soát được 35% lãnh thổ, còn Maroc kiểm soát 65%.

Tháng 1 năm 2003, Campuchia tuyên bố không công nhận SADR.

Ngày 26 tháng 10 năm 2004, Serbia và Montenegro rút sự công nhận SADR (Nam Tư cũ đã chính thức công nhận nước này năm 1984).

Ngày 5 tháng 4 năm 2005, Tổng thống Madagascar tuyên bố ngừng việc công nhận SADR

Ngày 17 tháng 3 năm 2006, Bộ trưởng Ngoại giao Tchad tuyên bố: Chính phủ Tchad đã quyết định rút công nhận SADR

Trong khi đó ngày 15 tháng 9 năm 2004]], Nam Phi lại công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với SADR (có thể do trụ sở Nghị viện Liên minh châu Phi nằm tại Nam Phi mà SADR vẫn là thành viên của AU).

Kenya và SADR (ngày 25 tháng 6 năm 2005), Zambia và SADR (ngày 10 tháng 7 năm 2005) ra thông cáo chung thiết lập quan hệ ngoại giao cấp đại sứ.

Ngày 19 tháng 10 năm 2006, Kenya lại ra thông cáo rút sự công nhận SADR

Tháng 6 năm 2004, James Baker, đặc phái viên của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc về Tây Sahara từ chức, ông Alvaro de Soto thay thế, tuy nhiên vào tháng 5 năm 2005, Alvaro được cử chức Đặc phái viên Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc tại Trung Đông và sau đó vị trí Đặc phái viên Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc về Tây Sahara bị bỏ lửng cho đến cuối tháng 7 năm 2005 thì Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc cử Francesco Bastagli làm đại biện. Ngày 1 tháng 10 năm 2005, ông Bastagli, sau khi gặp Ngoại trưởng Algérie, tuyên bố với giới báo chí: Kế hoạch Baker đã được Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc nhất trí thông qua tháng 7 năm 2003 vẫn là tài liệu cơ bản để giải quyết vấn đề Tây Sahara, đồng thời khẳng định: Cuộc xung đột ở Tây Sahara là vấn đề phi thực dân hoá và nó thuộc về Uỷ ban phi thực dân hoá của Liên Hiệp Quốc (thực chất Nghị quyết ủng hộ kế hoạch Baker). Tháng 10 năm 2005, đặc phái viên mới của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc là ông Peter Van Walsum trong chuyến thăm và làm việc tại Maroc, AlgérieMauritanie đã nêu rõ: Giải pháp cho vấn đề này phải nằm trong chương trình nghị sự của Liên Hiệp Quốc, nó phụ thuộc vào ý chí của Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc cũng như sự quan tâm của các nhà lãnh đạo các nước trong việc đóng góp thiện chí tháo gỡ vấn đề này.

Ngày 28 tháng 4 năm 2006, Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua Nghị quyết 1675 về Tây Sahara khẳng định lại lập trường về quyền tự quyết của nhân dân Sahrawi được bày tỏ ý nguyện thông qua tổng tuyển cử có sự giám sát của lực lượng bảo vệ hoà bình Liên hiệp quốc, đề nghị các bên (Maroc và Mặt trận Polisario) và các Nhà nước trong khu vực tiếp tục hợp tác chặt chẽ với LHQ để chấm dứt tình trạng bế tắc hiện nay và hướng tới một giải pháp chính trị bền vững, công bằng, được các bên đồng thuận, kéo dài thời gian hoạt động của Phái đoàn Liên Hiệp Quốc về trưng cầu dân ý tại Tây Sahara đến ngày 31 tháng 10 năm 2006.